V H. Cloete aan Swellengrebel,
Nooitgedacht, 27.2.17791.

De goede gelegentheid die zig met brenger deeses Gijsbert Greuning derde waak op 't E. Comp. Vluijt Schip de Hoop, Capt. Teunis Hanseborg2., gepresenteerd heeft, heeft mij doen besluijten (Terwijl de Constantia druijf nog niet rijp genoeg is om door de pitten in Europa te konnen werden voortgekweekt) om UWelEd. te senden in een Vaatje met Beestehuyd benaayd:

25 stokke opregte roode muscadel druyf van Constantia gemerkt met een rood lapje

25 stokke opregte witte3. muscadel gemerkt met een witte Lap de druyven rijp zijnde zullen volgen

Een met Beeste Huyd benaayd Kasje daar in in 't midden een Tamme Catje piering, aan d' eene zijde twee kleijne Caabsche dito;4. d'andere zijde is met die zaad van laatstgemelde namentlijk wilde Catje piering boom benaaijt.

Een met Beeste Huyd waarin 5 Camfer5. en 4 Arbitus6. boomen, de vrugt of Arbitus word niet eer rijp als in 't maand Maij.

Een met Beeste Huyd met wilde piesang7. van 't Gamtous rivier en 3 fraaye gewassen die eens in 't jaar met een zeer fraaye roode bloem ten voorschijn komen, de bloem verwelkt zijnde blijft de vrugt onder de aarde op de wijse van een patat.

De Copy van d'Antwoorden op UWelEd. Vraagpoincten betreffende de Caffers en Hottentots8. zal UWelEd. zo wel als eenige Caabsche Nouvelles9. hier ingesloten vinden. Aangaande de Barbarijsche of Spaansche Schapen,10. deselve hebben in 't vorige Jaar aan de Saldanha Baay gelopen, en zijn er zo ik gehoort heb ook eenige afgegaan, thans lopen zij in de groene Cloof op d'E. Comp. post de Klaver Valeij, zeeker een der beste Comp. Schapen plaatsen, maar 't veld alte veel veroudert zijnde is er juyst geen voordeelig aanteel van te verwagten.

Ik Wensch dat UWelEd. d' overgaande gewassen wel ontfangen mag, ten minsten heb ik se aan den besorger zeer sterk gerecommandeert en alle vertoond op dat hij weete deselve te behandelen, bovendien heb ik den Capitain zelfs versogt omse wel te plaatsen, dit al voorsorg zijnde die ik in deesen gebruyken kan, zo heb d'Eer met ware agting te verblijven -

V A Vraagpoincten over de Hottentotten en Caffers,1. beantwoord door Jacob Kok2.

Onder13. de kaffers heeft zij het gebruyk. Als Dat hunne geen beest van hunne zelve zal slagte Of hunne moedt permiesie van De Kapetain hebbe en De Capetain sael oek geen beest van hem slagtte of zael Eerst onder zijn voelk een raedt houwe en zeyle14. heeft oek De gebruyk als er emandt op de Jagt geweest ben en heeft Weldt15. Doetgemaek Daer de Capetain niet beij ben dan Moedt zulle De Borst aen de Capetain Leevere en als het van een ander Capetain is en dat het maer in zijn veldt is Dan moedt het tog aen de Capetain geleverd woerde Daer Daer16. het in zijn veldt is en als het een oelivandt is Dan moedt zulle hem De tande leevere Men17. zegdt dat de Kaffers een gemeenen Koning hebben, die Pharao18. hiet, de vraag is, in hoe verre zijn de Capiteins van de Kaffers kraalen, zoo als ik er 5 of 6 bij mij heb gehadt, aan den Koning onderworpen? moeten zij ten oorlog trekken als hij het gelast?

Als zij van de eene plaats na de andere willen trekken, moeten zij daar toe eerst de permissie van dien Koning hebben of kunnen zij dat buiten hem doen, zoo als zij goedvinden?

Moeten zij aan dien Koning ook rekenschap doen, wat in hunne kraal geschiedt?

Moeten zij aan den Koning ook presenten doen?

V B Vraagpoincten over de Hottentotten en Caffers.

Antwoord op de versoek van mijn heer Swellengrebel1. (D.S. van der Merwe)

1 vraag van mijn4. wanneer een Caffer sterft hoe handelt zij daar Mee Antwoord Zij worden van een weijt gesleept Zo wegt gegooij

2 vrage Wanneer een ...5. Capietain sterft hoe handelt zij daar mee die word in de beeste kraal begraafen

4 vraag Wanneer een kaffer besneden wort mag hij dan onder haer blijven neen hij moet hem met meer iongge kaffers die ook besneden is alleen behelpen tot dat sij genesen bin dan mag sij weer in die kraal komen in dan mag sij ook een vrouw nemen eer niet

V C Eenige antwoorden op de voorgestelde vraag-poincten, van H. Cloete1.

Belangende de voorgestelde vraag-poincten, kan ik UWelEd. ten vollen, met zekerheid over alle de Natien ons bekend zijnde, niet eerder als over een groot Jaar en mogelijk langer op antwoorden, om reden dat er verscheijde Natien zijn zooals 1 de Goeijmans; 2 de Gregriquas, 3 Bosjes-mans in Zoorten, waar van die van 't bokkeveld en Camies-bergen met groote pijlen en boogen schieten en die van de Sneeuwbergen met kleijnder pijlen en boogen, waer onder ook rooje Bosjes-mans genaemt word, en de Sneeuwbergse tegenwoordig al heel veel Europezen verdreven hebben en wiens roverije nog sterk d'overhand neemt, d'eene Zoort Bosjesmans agter of omtrent de Sneeuwberg draagd stokken door de neus en d'andere niet, 4 de lafhartige groote en kleyne Namacquas, 5 Zoogenaamde Chinezen, 6 Caffers, 7 Chonacquas.2.

Schoon dit allemael Hottentotten3. zijn, zoo is er tog in Zommige dingen een groot onderscheid tusschen de Levenswijze onder de Natien, die, zoo men 't van d'eene Natie beschrijft, strijdig zoude zijn tegen dat van d'andere, want ik wel gezien heb dat een Capt(ey)ns dogter uit de Namac-

quas tot een merkteken van haar geboorte, de Lid van de pink is afgesneden.4.

Ook heb ik wel onder enkelde Gregriquas-Bosjesmans gezien, dat zoo meenige wild beest of vernielend dier, als ze met de pijl geschooten of met de assegaaij doodgestooken hebben, zoo meenigen kerf met de mes op hun arm of rug geeft, waar van een Lid-teken overblijft, merkende ieder Zoort van Dier op bijzondere plaats en wijze, om altijd te kunnen aantoonen, wat en hoe veel dieren zij al dood gemaakt hebben.5. Ook is onder de Namacquas gebruijkelijk dat als men iemand 't Kammi6. maken wil, zoo veel te beduiden als een Lidmaat van haar,7. dan word een Zwartbont schaap, op zijn onkosten geslagt, en die Zoo dikwils als in 't afslagten 't vel geschonden word, word afgekeurt, tot zoo lange men een ongeschondene afgeslagt krijgt, waar van den aengenomene het geheele net om zijn hals evenals een das word gebonden. Dat gedaan zijnde krijgt hij van eenen anderen, met de hand een klap of vuijstslag om zijn ooren, en zoo sterk zelfs dat hij ter neder vald, ondertusschen moet een der alleroudste de vel voor van zijn schaamte met beide zijn vingers toegeknepen en tot barstens toe vol gepist hebben, en terstond nae dat hij de geslagene de heele gulp met pis in zijn smoel-werk heb doen geworden, de resterende van zijn opgevulde blaas met pis op zijn kop en lighaam leeg pissen. Wanneer dan alle de omstanders, 't welk gemeenlijk in groote quantiteijt bestaat, alle met handgeklap uitroepen: 't Kammi! 't Kammi! Dat geschied zijnde word de geslagte schaap of schapen met glorie opgegeten, en de aengenomene moet het net zoo lang om zijn hals houden, tot dat het zelfs afrot, en dan mag hij ook van geen haas, bij haar als onreijn verklaart, meer eeten.8. Waar van Zig voor eenige tijd een onzer

Caapsche Burgers, met namen Willem van Wyk, die groote speculatie in een Capt(ey)ns dogter had, om die tot zijn vrouw te verkrijgen, op die wijs zig heeft laten 't Kammi maken. Daerom ook tot zijn overlijden, nu ontrent 2 Jaaren geleden, altoos Willem Namacqua is genaamt.9.

Ik heb voor 4 a 5 maanden ondervonden, dat een Namacqua's Capteijn, tot 2 reijzen uijt zijn land hier bij de Land-drost is komen klagen dat zijn vrouw door een zijner soldaten was afgenomen.10. Daer en tegen heeft men wederom Capteijn Kees,11. ik meen die onder de ras der Goeijmans gereeqt. word, heeft heel veel vrouwen, en houd zijne soldaten onder zoo een Discipline als onze militairen in 't Casteel. Hij heeft zelfs officieren en onderofficieren, en heeft kort voor UWelEd.s komst12. met hulp van andere Hottentots, een groot roofnest der Hottentotten, die reeds bevorens plaatzen in 't Roggeveld afgeloopen hebben, onder alle ook Hendk Tuytman13. met zijn vrouw en kinderen vermoord, en zig met rijkelijk vee, schiet-geweer, kruyt en loot voorzien hebbende in een haast ontoegankelijke spelonk is gaan nestelen - die alle alleenlijk door de raad en commando van Kees met de zijnen etc., tot verwondering van ons allen zijn doodgeschooten, en gevangen zonder een zijner Manschappen te verliezen, bij d' Europeze Commando gebragt.

Ik heb voor ontrent 2 Jaaren op mijn standplaats bijgewoond, dat een tot nog toe bij mij woonende Hottentottin Flora, zijnde een Greqriqua van14. 8 kinderen, voorgevende uit schaamte, agter een bos is gegaan en heeft heel alleen haar eigen kind gehaald,15. in een Caros gerold en zoo in huijs gebragt.

Ook heb ik van een Hottentot Tamboer zijnde een Gregrique, mijn

zoon Piet16. wel bekend zijnde, bijgewoond, als een kind van omtrent 8 of 9 Jaaren oud, door zijn moeder geslagen wierd, de boog en koker van zijn vader nam en schoot zijn moeder met een pijl in de ribben, 't gene geprezen wierd, met bijvoeginge: Dat zal een heele kaerel worden!17. De Hottentotten hunne speel-Instrumenten zijn ook onderscheijdelijk. Onlangs is 2 mijner Hottentots uit de Camdebo komende, alhier in een holle sloot beide te gelijk hard op, zittende in de postuur dankende of lovende gevonden, voorgevende omdat 't volle maan was, waaruit ik zoo veel verstaen konde, zonder verder onderzoek nae te doen, omdat zij met de ligte of volle maan 's nagts zoo veel gevaer van de ongediert niet hadden als wel zonder maneschijn.18.

Ik heb de Hottentot Piet zijnde een Goeijman, op de plaats van Willem Morkel19. te Hottentots-Holland heel wel gekend, die doen zijn moeder van hem en nog een zoon in de kraam kwam, daar anderzints uit een tweeling de beurt van 't meijsje is20. hij Piet 't Noodlot volgens gebruijk der Hottentotten in diervoegen moest ondergaan, om op een over een lopende water hangende tak van een boom gelegt te worden, dat hij dan door 't bewegen, 't zij van honger, dorst, dan wel door 't bewegen van den wind daer af in 't water moest vallen, wegdrijven en zoo verzuijpen. Of nu zulken Tak uyt de natuur dan wel met handen zoodanig gevlogten word, daar zoo een verstooteling zal komen op te leggen, En of 't kind door de famielie dan door vreemden, met of zonder Geleij, kermende of vrolijk, slapende of wakker, daar op gelegt word en ook hoe oud dat 't moet wezen, En op wat tijd van den dag of nagt en op wat reden, is mij tot heden onbekend, en zal denkelijk hier van ten vollen geen Elucidatie kunnen opdoen, vermits de Goeijmans van 't begin dezer aanleg is en omtrent de Duijtschen heeft gewoont, en voorlang in een ander denkbeeld is gebragt.21. Voege hier nog bij voorzeyde Piet op de tak leggende en

schreeuwende van Moeij Morkel22. of de haarigen is gevonden, afgenomen en grootgemaakt.

Men heeft ook zoo verre mij bekend is onder de Gregriquas- en Camiesbergs-Hottentots dit: als er in haar kraal een sterft en meer ziek worden, dat zij als dan den dooden begraven, en de rest met de zieken wegvlugten; en hoe meer zieken en dooden zij krijgen, hoe erger zij van plaats tot plaats vlugten, en op 't laast vlugten zij uijt malkander, uit vrees voor een generale aanstekende ziekte.

Ook heeft men onder een zoort der Bosjes-mans, dat een zoo oud zijnde dat hij de kost niet meer kan zoeken, in een kleijn rondom digt van takken opgeworpen kraaltje, met een weijnigje kost, en water wordt ingezet, waer mede hij zijn leven moet eindigen, en d' overlijke Hottentotten trokken van die plaets nae een ander. Of nu zoo een oude nae zijn overlijden begraven word, dan of hij zoo door de lucht moet verteeren is mij onbekend.23.

Zoo de meeste der Hottentottinnen nu en dan van haare mans ook niet wel enkelde reijzen met de knop-kirie gat of gaten in haar kop geslagen word, klagen zij wel, dat haar mans geen liefde voor haar hebben, voorgevende dat de man geen goede reflectie op haar manier van doen geeft, dus ongeagt laat loopen.

Men heeft ook onder de Bosjesmans meijden bevonden, 't welk ik gezien heb, dat binnen uit de bovenste gedeelte van haar schaamte te zien is een uithangend Lelletje ter dikte van een pink en half zoo lang; d'eene zeijd dat ze daar mede gebooren worden, en d'andere dat ze 't door dagelijks met de handen daar aan te trekken, zoodanig komt uit te rekken - het laaste is wel het aller zekerste, maar tot wat einde zulks geschied weet ik niet.24.

Onder de Hottentotten, zoo verre mij bekend is, is 't de vrouwen haar werk om te melken.25.

d'Eygentlyke Hottentotten zijn alle heel wraekgierig, want ik hebbe 't op mijn geweze plaats aan d'Olijphants-rivier bijgewoond, dat een Hot-

tentot, wiens broer vermoord was, en den Dader niet konde bekomen, een uijt zijn nabestaende familie tot weerwraak met de assegaaij verradelings heeft doodgestoken.

En diergelijke wraekgierigheid is wel de voornaemste oorzaek datze door de mishandeling van Eenige Europezen, tegenwoordig haar wraak zoeken op alle Europezen.

Wanneer dan een Capteijn sterft, treed zijn zoon indien hij niet minderjarig is, op, anderzints een uijt de naastbestaande. En of die dan maer zoo lang regeert totdat de zoon meerderjarig is, zal ik nader onderzoeken.

De Hoerderij onder de Hottentotten is zoo groot niet als aen de Caap. Ik heb nooit gehoord dat een Hottentot een nabestaende tot zijn vrouw neemt, maer dit is zeker en waar, dat als hij zin in een Jonge dogter krijgt, in 't gemeen de wederzijdsche toestemming van d'ouders moet hebben, waer voor hij dan nae rato van zijn rijkdom eenige schapen en beesten aan de bruyds ouders moet present doen.

Maar hoe het Huwelijk bij de roovende Bosjes-mans, die bij Continuatie geen vee hebben, geslooten word, is mij tot nog toe onbekend.

Ziedaar, mijn vriend! dit is alleenlijk dienende tot een ruime schets van hetgeen dat ik tot nog toe gehoord en gezien heb.

Dat ik hier nu van d'eene Natie meld, heb ik van d'andere nooit gehoord, dog bij naeuwkeurig onderzoek, volgens door UWelEd. aen mij afgezondene vraag-poincten zal zulks nader komen te blijken.

P.S. Ook word onder verscheide natien der Hottentotten de regter-bal weggenomen; men zeijd op twee onderscheijdelijke wijzen, door kneuzinge of uijtsnijden; het laaste is wel 't zekerste. En wel om reden dat er geen tweeling zal geprocureert worden26. - dit noemt men man maken.27.

En of 't een aen den ander absoluit verknogt is, weet ik nog niet, maar dat is waer, dat onder de naam van man of kaerels dezulke medegerekend word, die als zij zekere jaren bereijkt hebben, op haar arm, Dye en lighaam eenige kerven met een snijdend Instrument gegeven word, welke wonden dan zoodanig met gift gevuld word, daar dat de dood schielijk zoude opvolgen, indien zij geen tegengift innamen, hier door blijven zij ordinair 2 tot 3 dagen als een stervende of dood mensch leggen. Hier van hersteld zijnde, vreezen zij nooit geen giftige Dier of pijl. Dezulken worden ook wel met den naam bestempeld van bacaleij-booij.

De graf-plaatsen der Hottentotten zijn ook met groot onderscheid.

Het gemeen volk van de Camdebo krijgen ordinair tot een vragt klippen op haar graf, en die eenige heldendaden, hetzij een olijphant, Leeuw of iets aenmerkenswaerdigs alleen heeft gedood, krijgt meer dan 50 vragten steenen op zijn graf. En al zijn krijgs-wapenen worden daarop als een teken gezet, 't welk ook zoo onaangeroerd op zijn graf blijft verteeren. Dit heb ik wederom van andere natien in dier voegen niet gezien. Dog zal het ook nader onderzoeken of ik abuijs of gelijk heb.

V D Vragen van Cloete, beantwoord1. door D.S. van der Merwe1.

Geagte neef Kloete aan gaande UE versoek Zal ik enige punten beanwoorden dog van allen hebt ik geen kennis

1 vraage Schieten Allen hottentots met even groote pijlen en boogen Neen den namakkas schieten met groote pijlen en boogen en de botsiesmans met kleijn pijlen

2 vraag Zijn er geen hottentotten die Stokken of beenen Door de Neus dragen Zo jaa wie zijn zij en waarom doen zij dit
Tot Cieraat

3 vraag Sneijden onder de hottentots ook niet wel eenige de Lid van haaren pink Zo ja waarom geschiet dit
Dat is bij haarluij Zo veel als bloet Laaten

4 vrage (Geven sommige Hottentotten niet wel zoo meenigen kerf op hun Arm of Dije, als zij wilde verscheurende Dieren gedood hebben? Zoo jae: wie zijn zij? waar mede kerven ze? geschied dit kerven op bijzondere plaats en wijze, nae de verschillende zoorten der Schrik-dieren?2. En waarom geschied het? weet ik niet te beantwoorden

5 vraage (Op wat wijze word een Hottentot tkammi of Man gemaakt? word er als dan een Zwart-bont-schaap geslagt? Zoo jaa: op wiens kosten? wat doed men met 't geslagte schaap? word het Net om den Aankomeling zijn hals gehangen? hoe lang blijft 't daar om? En waar verblijft 't in 't Eijnde? word den Aankomeling ook bepist? Zoo jae: door wien? In wat houding, leggende of zittende, geheel of gedeeltelijk, met gejuich of stilte? Mag hij dan ook van geen haas meer Eeten Enz? Wat betekend die Man-making bij hen?)

Op wat weijse word een hottentot tot man gemaak daar word een Schaap geslagt ende net om de hals van de Aan komen Ling3. gedaan en hem op een bij Zonder blik4. gestelt. de net moet hij so

lang draagen tot dat 't Af rot en dan klaar gemaak dan ben de aankomen ling een man

6 vraage Zijn er geen hottentotten die als zij eenig Stuk wilt doodschieten een gedeelte daar van niet Eeten Zo ja wie Zijn zij Wat dee verklaaren zij als onreijn en waarom
De ingewand, de hart, Long en Lever

7 vraag Kraamt een hottentoter met of zonder behulp van ander vrouwen Alleen op een bijzondere plaats5. of daar 't voor vallen wil. daar 't voor val

8 vraage Als een hottentot zijn vader moeder enz. slaat of steek, word zulks gestraft of gepresen. hij word gepreesen

9 vraage (Wat plegtigheden bedrijven de Hottentotten bij de Nieuwe en volle maan? in wat houding en gestalte? is 't bij hun een godsdienstig werk, of geschied 't uit bijgeloof dat zij van geen wreede dieren beschadigt zullen worden? geschied hun bedrijf biddende of dankende? met vreugde, of tekenen van neerslagtigheid? Eeren zij alleen de maan als haaren Godt, of betoonen zij een indruk van een andere Godheid? Zoo jae: wat, of wie erkkennen zij daar voor?) Aangaande haar godsdiens de zon en maan eer zij niet. Maar den duyvel en de zo genaamde doover naars.6. die met de Meeste Leugen om gaat die word bij haar de meeste gelooft

10 vraag Als een hottentottin van tweeling bevald een jonge en meijsjes Wiens Lodt val het om uyt de wereld te helpen de jongje of de meijsje? de Meijsje. door wien word de meijsje van kant geholpen en op wat wijse word zij van kant geholpen?

Zo als den moeder wel een op den bost den Ander en t gat goijt En ook wel verwurg7.

11 vraage (als er een Hottentot in een kraal sterft en meer gevaarlijk ziek worden; hoe handeld men Eerstelijk met den dooden, en vervolgens met de Zieken? blijven zij daar ter plaatse leggen, of vlugten zij met hun kraal? verstrooijen zij nooit uit malkander als de aanstekende ziekte algemeener word?)
weet ik niet te beantwoorden

12 Vraage Hoe Leven zij met een hottentot die van ouderdom En zwakheijd, de kraal vertrekkende, niet meer kan volgen; word hij meede genomen en tot zijn dood van Anderen geholpen of stellen Zij hem bij

hun vertrek met een weijnig kost en drank op een Een Zaame plaast Zij stellen hem op en bij Zonder plik8. met wat kost en drank en keijk verders niet weer naa

13 vraage (Met wat voorwaarden en plegtigheden Huwelijken de Hottentotten? Geven de Trouw-Gezinden elkander Eenig present ten onderpand van Trouw? krijgen de vaders en moeders wederzijds ook iets, voor 't toestaan daar van, enz.?) aangaande haarluij huwelijk zij geeft meest Al wat zij heeft aan de aankomende Schoon Vader voor dit meijt

(14 vrage Worden onder de Hottentotten en Caffers ook sommige de mannelijke voorhuyd besneden? Zoo jae: wat Natien zijn dat? wie is de Besnijder? op wat tijd worden zij besneden? wat Ceremoniën voegen zij daar bij? met wat inzigt geschied die besnijdenis?)
weet niet te beantwooren

(15 vrage om bevrijd te wezen van Tweelingen te teelen, word dan bij de mans-Hottentotten somwijlen wel de regter bal, door kneuzing of op andere wijze ongebruikbaar of onvrugtbaar gemaakt? Zoo jae: bij wat Natie heeft dat plaats? door wien geschied de kneuzing als anders? in wat Jaren? waar mede? Enz.) weet ook niet te beantworen

(16 vrage. Geven zig onder de Hottentotten sommige mans of kaerels niet wel eenige sneden of kerven op d'uyterlijke Ledematen? En bestrooijen of vullen zij die wonden met een zeker gift, waar aan zij schielijk zouden sterven, namen zij geen tegengift in, om daar door bevrijd te wezen voor de schade van vergiftige pijlen of dieren? Zoo jae: wie doen dit? op wat Ledematen maken zij die wonden? met wat soort van vullen zijze? wat tegengift gebruijken zij? Enz.) weet ik niet te beantworen

17 vraage (Zijn de Begraaf-plaatzen der Hottentotten ook onderscheijden nae Rang, Character Enz.? Zoo jae: in wat omstandigheden? in wat postuur wordeen Hottentot in 't graf gelegt? En wat krijgt hij daar op tot een Merkteken?) Ja den Cappiteijns graf is grooter
Hij kreijgt een vel onder en een boven en daar klip steenen op: en vervolgens Steek Zij Zijn boog stok op dat graf

(18 vrage. Hebben ook sommige Hottentottinnen aan het boven-Eind harer Schaamte een soort van vleezig lelletje, ter dikte van een heele en lengte van een halve pink, zijnde als 't ware als een dekzel der schaamte? Zoo jaa: bij welke Natie? is hun dit natuurlijk, of maken zij dat zij 't krijgen? indien het laaste waar is, op wat wijze? en om wat reden?)
weet ik niet te beantwoorden

(19 vrage. Is 't waar Slaat een Hottentot Zijn vrouw uyt liefde of uyt

haat of nijt? Zijn de vrouwen daar in te vreden of onvergenoegt?)
weet ik niet te beantwooren

20 vrage Twee hottentotten die heele goeden vrienden zijn en malkander in Lange tijd niet gesien hebben bij malkander komend Leent de Eene niet wel zijn bij hebbende vrouw aan den Anderen die zonder vrouw is (Ja) en wat voor bleijken van Liefde betonen zij malkander meer Trek teerende met een Slagt Schaap of een beest

21 vraage (Zoo wel als een Hottentottin een welgebooren kind weggooijt, zijnder dan ook niet wel Hottentottinnen, die als zij bevrugt of ook wel te dikwils bevrugt raken, het kind in haar lighaam zijnde, op een of andere wijs, zoeken aan de kant te maken of af te drijven? Zoo jae: doen dit alleen de Hottentottinnen, die geen mans hebben, uyt schaamte, om voor geen Hoer te speelen? of ook degeene die mans hebben?) daar Steekt geen Schaamte in haar nog eer en alschoon hebben zij geen man zij zal om haar eer geen kind om 't Leven brengen9.

geagte neef henderik Kloete na toewensinge van gesontheijt Soo maak ik neef onse Welstant bekent het Welk door de Wille des heren redelijk bin tegenswoordig daar wij de heer niet genogt voor dankken in kan. verders sent ik neef die pampieren gelief het na u Sin over te schreijven Wan ik heb daar wijnig kennis van. gelive ook de groetenis van mijn aan mijn heer Swellengribe te Schreijve Verbleijve na harteleijke groetenis van mijn aan u allen: u neef

den 12. ianu

Ano 1779

David Schalk Van der merwe