Abraham de Koning: van Antwerpen

Een fragment uit 'Tspel van Sinne1 van de Amsterdamse dichter Abraham de Koning:

werd door Snellaert autobiografisch geïnterpreteerd en het heette dat De Koning met zijn familie uit Belle, of Bailleul, in West-Vlaanderen afkomstig was2. Inderdaad is de conclusie die Snellaert uit deze voor Alva c.s. weinig vleiende woorden trekt: ‘Deze woorden, en wat er op volgt, zyn gewis eene herinnering aen eigene lotgevallen. Daer waren anders belangryke steden genoeg op te noemen, welke, meer dan het nederige Belle, in de ooren der Amsterdammers zouden geklonken hebben’3, niet van scherpzinnigheid ontbloot. Zij vindt daarenboven nog steun in het feit dat de naam De Koning in de zestiende eeuw in Belle voorkomt4. Lezen we echter verder dan de door Snellaert geciteerde regels, dan blijkt dat het onmogelijk is dat De Koning daar op eigen lotgevallen doelt: geboren in 1586 kan hij in 1616 van zichzelf niet zeggen:

en de feiten logenstraffen de bewering:

geen waarheid bevat, aangezien Abrahams oudste dochter in 1616 nauwelijks drie jaar is geweest7.

Zowel in de ondertrouw-akte van Tobias, d.d. 31 januari 1609, als in die van Abraham, d.d. 15 december 16128, staat bij de De Konings vermeld ‘van Antwerpen’. Dit gegeven bleef aanleiding om in de archieven van deze stad te blijven zoeken met als resultaat dat in Parochieregister 8 - Dopen O.L. Vrouw werd aangetroffen de volgende mededeling op 17 maart 1588:

Tussen de regels staat bijgeschreven: ‘Paulus recepit’, terwijl boven de akte genoteerd staat: ‘per promotorem’. De stadsarchivaris van Antwerpen, dr. J. Van Roey9, deelde mij mee dat deze toevoegingen erop wijzen dat het hier om een dwangdoop gaat naar R.K. ritus. Paulus zal de man zijn geweest die aan de promotor van het geestelijk hof heeft meegedeeld dat Abraham niet katholiek was gedoopt: de promotor zorgde dan wel voor de rest10.

Omtrent Peeter de Cueninck, de vader van Abraham dus, kunnen nog enkele bijzonderheden worden gegeven. Hij was geboortig van Antwerpen en oefende het beroep van verfverkoper uit11 in het huis de ‘Vijff Ringhen’ in de Braderijstraat. Hij was gereformeerd12 en behoorde in de jaren 1584-1585 tot de laagste klasse belastingsplichtigen13.

Waarschijnlijk is Peeter met zijn gezin, als zoveel zuiderlingen, naar het noorden getrokken, waar hij zich, geloven we Abrahams ondertrouw-akte, in 1588, geloven we die van Tobias, in 1590 gevestigd zal hebben in Amsterdam14.

Hij is dan waarschijnlijk degene over wie ik vermeld vond in het Amsterdamse Poorterboek B15 voor 27 mei 1595:

Te veronderstellen dat Abraham de Koning van Antwerpen geboortig zou zijn, is na het vinden van deze gegevens niet langer gewaagd.

g.r.w. dibbets