Bibliotheek

De bibliotheek van de Maatschappij is in 1876 als langdurig bruikleen gedeponeerd in de Leidse Universiteitsbibliotheek. Het ‘Verslag van de bibliothecaris’ dat jaarlijks wordt gepubliceerd in het Jaarboek van de Maatschappij geeft een overzicht van de belangrijkste aanwinsten en schenkers.

Gedrukte werken
De collectie bevat meer dan honderdduizend gedrukte werken, maar ook portefeuilles met overdrukken, kleine geschriften, knipsels etc., geschonken door leden van de Maatschappij aan de Maatschappij. De drukwerken zijn volledig ontsloten via de algemene catalogus van de Universitaire Bibliotheken Leiden. Studies van na 1900, ongeveer een kwart van het totaal, worden uitgeleend. De overige drukken kunnen onder toezicht worden ingezien in de Leeszaal Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek, net als de handschriften en het archief.

Handschriften
De collectie handschriften (LTK) telt ruim 2200 nummers, waaronder ca. 300 middeleeuwse handschriften, ca. 3000 jongere manuscripten en ca. 50.000 brieven, alle eveneens ontsloten via de online catalogus van de UBL. In de Catalogus 1887-1889, dl. I zijn de eerste 1084 nummers systematisch geordend en beschreven (LTK 1-593: taal- en letterkunde, LTK 594-899: geschiedenis en oudheidkunde). De latere aanwinsten zijn op volgorde van binnenkomst daarachter gevoegd; zie o.a. de Catalogus Compendiarius, 4e afd. (inventaris van LTK 1-1874). G.I. Lieftinck beschreef in 1948 de Middelnederlandse codices binnen LTK 1-360.

Archief
Het archief beslaat ca. 30 meter en bevat o.m. de ledenadministratie, de aanwinstenlijsten van de bibliotheek, administratie en correspondentie van de commissies, de gehouden verhandelingen, stukken aangaande de uitgeschreven prijsvragen. De inventaris van J.C. Zuur (over de periode 1766-1972) en een supplementlijst zijn in te zien in de Leeszaal Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek.

Deelcollecties
De bibliotheek bevat talrijke deelcollecties, waaronder: Z.H. Alewijn, Nicolaas Beets, Willem Bilderdijk, J.C. Bloem, G.J. Boekenoogen, A.L.G. Bosboom-Toussaint, E. Braches (Nieuwe Kunst), C. Busken Huet, Jacob Cats, J.I. Doedes, R.J. Fruin, De Gids (redactie-archief), Fr. HaverSchmidt, (ps. Piet Paaltjens), D.U. Heinemeyer, Dirk de Jong (illegaal drukwerk), J. Kneppelhout (ps. Klikspaan), A.C. Kruseman, A.C. Loffelt, De Nederlandsche Spectator (redactie-archief), Jacob van Lennep, Nederlandse toneelstukken, J.H. van der Palm, J.H., A.A. van Rijnbach, J. Tideman, J. Verdam, H. Vollenhoven, W.L. de Vreese, M. de Vries.

Informatie
Voor meer informatie zie de website van de Universitaire Bibliotheken Leiden (Bijzondere collecties). Voor verdere vragen over drukken kunt u contact opnemen met conservator dr. Kasper van Ommen (k.van.ommen@library.leidenuniv.nl), over handschriften en archief met conservator dr. André Bouwman ().

Literatuur
Catalogus der Bibliotheek van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden.
Deel 1. Afd. 1: H.C. Rogge, Handschriften. Suppl. door S.G. de Vries; Afd. 2: L.D. Petit, Drukwerken, 1e ged. (Leiden 1887).
Deel 2. Afd. 2: L.D. Petit, Drukwerken, 2e ged.; Th.J.I. Arnold, Nederlandsch Tooneel, 3e ged. (Leiden 1887).
Deel 3. Register (Leiden 1889). – Catalogus compendiarius. Inventaris van de handschriften. Afdeling 3: Epistolaria et alba amicorum ex collectionibus societatum in usum eruditorum in bibliotheca depositis (Leiden 1936). – Catalogus compendiarius: Inventaris van de handschriften. Afdeling 4: Codices manuscripti ex collectionibus societatum in usum eruditorum in bibliotheca depositis (Leiden 1937), afd. I.
Codicum in finibus Belgarum ante annum 1550 conscriptorum qui in bibliotheca universitatis asservantur. Pars. 1: G.I. Lieftinck, Codices 168-360 societatis cui nomen Maatschappij der Nederlandse letterkunde. Lugduni-Batavorum 1948 (= Codices manuscripti. 5).
J.C. Zuur, Inventaris van het archief van de Maatschappij van Nederlandsche letterkunde. Typoscript z.j.
Dierbaar magazijn. De bibliotheek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Onder red. van B. Dongelmans, F. van Oostrom en P. van Zonneveld. Amsterdam 1995.