Bij Uitgeverij De Clercq Zubli verscheen onlangs de uitgave Nota Geheim 1903 en de Atjeh-rel in 1908 van J.B. van Heutsz, bezorgd en ingeleid door Vilan van de Loo. Eerder schreef Van de Loo een column over Van Heutsz op deze website.
Wat gebeurde er op Atjeh? Zijn er wreedheden begaan tijdens de oorlog? Wie is er verantwoordelijk? Wie Atjeh zegt, zegt Van Heutsz. Voor het eerst is de man zelf aan het woord over Atjeh. Deze uitgave openbaart de brief op poten die Van Heutsz in 1908 naar Nederland stuurde. Hij neemt de nota van zijn toenmalige adjudant H. Colijn over. De latere minister-president van Nederland deelt het standpunt van zijn chef: wanneer je een koloniale oorlog voert, krijg je een koloniale oorlog, inclusief ontsporingen.
Alle grote en kleine pijnpunten staan in deze nota. Zoals: het doden van vrouwen en kinderen, of de troepen wel of niet met de trein mogen, kooien voor gevangenen, en het achterlaten van zieke koelies in vijandig gebied. Het grote pijnpunt ligt bij Van Heutsz, dan gouverneur-generaal van Indië. Er circuleren praatjes over zijn beleid inzake Atjeh. Roddels. Fake news, zeggen we nu. En daartegen moet hij zich verweren?
Inhoudsopgave
- Ten geleide door Vilan van de Loo
- Brief J.B. van Heutsz, Buitenzorg, 8 Juli 1908
- Nota naar aanleiding van de opdracht, vervat in de nota Geheim dd 07 Juli 1903 van zijne Excellentie den Gouverneur van Atjeh en Onderhoorigheden, om inlichtingen te willen verschaffen aangaande het plegen van gruwelen te Atjeh door militaire patrouilles en colonnes
- Afschrift Geheime Nota van Generaal van Heutsz aan de militairen Commandant van Atjeh en Onderhoorigheden. Nota Geheim, Kota Radja 27 Juli 1903
- Lasterlijke aantijgingen van een niet genoemd officier (gebleken te zijn kapitein Fanoy) gezonden aan een (mede niet genoemd) invloedrijk kamerlid (echter gebleken te zijn Jhr. A.F. de Savornin Lohman)
- Verantwoording
Nota Geheim 1903 en de Atjeh-rel in 1908, Uitgeverij De Clercq Zubli, paperback, 50 pag., € 7,95 Â
ISBN: 9789082772005
De uitgave is te bestellen via deze link.